Tagalog sa Pagbabalita sa Telebisyon at Pahayagan

Ang Agosto 13-19 ay dating Linggo Ng Wika. Ito ay sa kadahilanang ipinanganak si Manuel L. Quezon, na tinaguriang Ama Ng Wikang Pilipino, noong Agosto 19, 1878. Siya  ang nagdeklara noong 1937 na magkaroon ng pambansang wika at ito ay ang Tagalog. Ang pambansang wika ay tinaguriang Pilipino noong 1959 upang maihiwalay ito sa Tagalog. Sa 1987 na Saligang Batas ang Pilipino ay tinawag na Filipino.

Ngayong Buwan ng Wika , pansinin natin ang Tagalog na ginagamit sa pagbabalita sa telebisyon at pahayagan sa Kalakhang Maynila.

Dati-rati ang mga balita sa telebisyon lalo na sa pang-gabi ay gumagamit ng wikang Ingles tulad ng GMA Evening News (GMA) The World Tonight (ABS-CBN), News Watch (RPN9) , at BBC Primetime News (IBC13) . Kinalaunan naging Tagalog na ang ginagamit sa pagbabalita na pinuri ng Surian ng Wikang Pambansa /Komisyon ng Wikang Filipino. https://philippineculturaleducation.com.ph/komisyon-sa-wikang-filipino/. Ngayon ay sumasahimpapawid ang mga Tagalog na pagbabalita tulad ng Saksi , Balita, Aksiyon  at TV Patrol na bagama’t Ingles ang pangalan ay Tagalog ang pagbabalita.

Maraming pahayagan sa Tagalog ayon sa Wikipedia , ngunit ang batayan ko ay ang mga lumalabas din online:

Newspaper	Language	Type	Circulation
Abante	Tagalog	Tabloid	National
Abante Tonite	Tagalog	Tabloid	National
Agila ng Bayan	Tagalog	Tabloid	National
Bagong Sagad Ngayon	Tagalog	Tabloid	National
Bagong Toro	Tagalog	Tabloid	National
Balita	Tagalog	Tabloid	National
Bandera	Tagalog	Tabloid	National
Bistado	Tagalog	Weekly Tabloid	National
Bulgar	Tagalog	Tabloid	National
Diaryo Bomba	Tagalog	Tabloid	National
Hataw	Tagalog	Tabloid	National
Kadyot	Tagalog	Tabloid	National
People’s Balita	Tagalog	Tabloid	National
People’s Journal	English	Tabloid	National
People’s Tonight	English	Tabloid	National
Pilipino Mirror	Tagalog	Tabloid	National
Pilipino Star Ngayon	Tagalog	Tabloid	National
Pinas	Tagalog	Tabloid	National
Police Files Tonite	Tagalog	Tabloid	National
PM	Tagalog	Tabloid	National
Remate	Tagalog	Tabloid	National
Saksi Ngayon	Tagalog	Tabloid	National
Tempo	English	Tabloid	National
X-Files	Tagalog	Tabloid	National

Mula sa Wikipedia

Napapansin ko na habang tumatagal ay dumarami ang “ Tagalized “ ang ginagamit o banyagang salita na binigkas o binaybay sa Tagalog kahit na may katumbas sa ating wika at ilan dito ay ang mga ng mga sumusunod :

Madalas Magamit sa Pagbabalita   Katumbas na Tagalog

Anyos                                                                        Taon/gulang

Aksidente                                                                 Sakuna

Komite                                                                       Lupon

Desisyon                                                                   Pasiya

Eksperto                                                                   Dalubhasa

Empleyado                                                               Kawani

Gobyerno                                                                 Pamahalaan

Importante                                                              Mahalaga

Importasyon                                                            Pag-angkat

Lider                                                                           Pinuno

Litrato                                                                        Larawan

Mentena                                                                   Panatilihin

Nakolekta                                                                 Nalikom

Naging emosyonal                                                 Napapaiyak

Peke                                                                           Huwad

Probinsiya                                                                Lalawigan

Siyentista                                                                  Paham

Siyudad                                                                     Lungsod

Sosolusyonan                                                          Lulutasin

Suhestion                                                                 Mungkahi

Tsansa                                                                       Pagkakataon

Unibersidad                                                             Pamantasan

Maaaring ang dahilan ay may takdang oras ang pagsasahimpapawid o paglilimbag at ang mga tagasulat ng balita ay nagigipit sa panahon sa pagsasaliksik o pamimili ng akmang salita. Ito ay nagpapakita na nasa ibabaw ng ating kamalayan ang salitang banyaga kaysa wika natin kaya ito ang unang sumasagi sa isip habang nagsusulat.

Marahil ito ay maituturing na isang paglago ng wika, ang  pagdagdag ng mga salita sa pamagitan ng pagbigkas at pagbaybay ng isang banyagang wika sa paraan ng katutubong wika.  At maging ang wikang Ingles ay marami ring hango sa ibang wika tulad ng Latin. Marami ring salitang Kastila na bahagi na ng pagkaraniwang ginagamit natin sa ngayon katulad ng bintana, lamesa, at marami pang iba at mistulang nakalimutan na ang durungawan at hapag na katumbas nito.

Sa ganang akin, katanggap-tangap ito kung walang katumbas sa ating wika tulad ng technology na isinasalin sa Teknolohiya, culture na maipapaliwanag sa ilang salita ngunit walang katumbas kaya ang tawag natin ay kultura , pandemic na maaring sabihing pangmalawakang sakit ngunit mas maiksi at maari na rin ang pandemya.  Ang ibang salita ay tawag sa mga bagay na wala rito sa bansa natin kaya marapat lamang na gamitin ang salitang banyaga  tulad ng snow na tinatawag nating nyebe hango sa salitang Kastila.  Ang iba naman ay mga bagong sipot o imbensiyon na hindi mula sa atin tulad ng internet , Facebook at iba pa. Sa pang araw-araw na pakikipag-usap at mga huntahan ay maaring  hindi rin mahigpit sa pamimili ng wastong salita.  Ngunit sa pagbabalita at iba pang pormal na talakayan o sulat, kung may katumbas na wika natin, dapat gamitin ito upang mapanatili at mapagyaman sapagkat ang wika ay sumasalamin sa kaluluwa ng bansa.

English and updated version

Tagalog Used In Television Newscasts and Newspapers